Thor

• De opduwer Thor van Marijn de Jonge is uitgeroepen tot Opduwer van het Jaar.

Tweeduizend nieuwe klinknagels verwerkte Marijn de Jonge tijdens de restauratie van het opduwertje "THOR". En heel, heel veel vrije dagen, avonden en weekenden. Hulp kreeg hij van zijn vader en zijn oom. Klinken leerde hij van medewerkers van Museumwerf Rotterdam en van eigenaren van historische schepen die daar aan hun schip werkten. Scheepswerf Van der Laan uit Woubrugge, de werf waar de vader van Marijn werkt, stelde voor de duur van de restauratie een werkplaats en gereedschap ter beschikking.

‘Stapelverliefd was ik toen ik dat bootje voor het eerst zag’ vertelt De Jonge. ‘Ik was zestien toen ik tijdens de vakantie met een rubberbootje een rondje ging varen bij Uithoorn. In een slootje lag deze opduwer. Totaal verroest, echt een zooitje, maar tegelijk een plaatje, een bootje met een te gek rompje. Eenmaal thuis heb ik mijn vader net zolang aan zijn hoofd gezeurd tot hij op een zondag met me meeging. Toen hij hem bekeek, begreep hij wel wat ik zo mooi vond. Diezelfde middag hebben wij gebeld met de eigenaar, meneer Vis uit Amstelhoek. Die wilde hem best verkopen, maar noemde een dermate hoog bedrag dat wij besloten dat zelfs onderhandelen geen zin zou hebben. Dan maar niet.

En toch bleef het kriebelen. Na zo’n negen maanden hebben wij weer gebeld en gevraagd of wij nog een keer mochten langskomen. Hij was net zo mooi als in mijn herinnering. Eigenlijk stonden daar drie hele enthousiaste mensen bij dat kleine bootje. De eigenaar liet de Lister lopen. Ook mooi. Ik vond alles aan dat bootje mooi. Meneer Vis vertelde dat hij eigenlijk een bootje wilde waar hij zo mee kon wegvaren. Tja, dat kon hij met deze opduwer wel vergeten. Maar mijn vader en ik hadden thuis wel een vletmodel opduwer met een Samofa. Niet prachtig maar wel netjes. Meneer Vis reed met ons mee naar huis, bekeek ons bootje en stelde voor gewoon te ruilen.

Hij onze opduwer, wij de zijne. Klinkploeg En toen, in september 2005, begon de familie De Jonge aan ‘het project Thor’. ‘Eerst alle dubbelingen eraf slijpen’, vertelt Marijn. ‘En dan even drie keer slikken, want hij was er zo mogelijk nog slechter aan toe dan wij hadden gedacht. Op de waterlijn was hij gewoon helemaal door. En boven de waterlijn wat het een zooitje. De kont was kuis en kuis verrot. Maar goed. Dit was toch wat ik wilde.

En dus gingen wij aan de gang. Eerst advies inwinnen. Want wij hadden besloten dat een restauratie ook echt een restauratie moest zijn. Dus terugbrengen in de oorspronkelijke staat. Aangezien het hier gaat om een geklonken scheepje konden we geen lasapparaat gebruiken. Bij Museumwerf Rotterdam waren ze over onze vraag zo in hun nopjes dat ze ons ongelooflijk hebben geholpen. Ze boden ons ook geschikte klinknagels aan. Want willen klinken is stap één, kunnen klinken is weer iets heel anders.’
Tweeduizend klinknagels bestelden ze en toen was het tijd om aan de gang te gaan. ‘Alle oude platen eraf halen. Nieuwe platen zo vervormen tot ze een vrijwel exacte kopie zijn van de oude. Gaten boren, bouten, klinken. Het klinkt eenvoudig. Maar dat was het niet. Je moet eerst uitvinden welke techniek het prettigst werkt. Wij dachten te beginnen met een oude veldsmidse. Dat werkt dus niet prettig. Het is ongelooflijk omslachtig. Wij hebben een oven in elkaar gezet van ovenstenen met een flinke gasbrander. Zo een die ze ook voor dakdekken gebruiken. Daarna moet je met zijn drieën de taken verdelen.

Mijn oom was de nagelpieper. Het was zijn taak de nagels te verhitten tot ze roodgloeiend zijn. Ik was de tegenhouder en gebruikte een dolly om de hete nagels tegen te houden. Mijn vader stond buiten de boot de nagels af te klinken met een pneumatische klinkhamer. Nee, dat is geen traditioneel gereedschap, maar soms moet je kiezen voor praktisch werken. Het maakt immers voor het plaatje niets uit. En het ging en gaat ons om het plaatje "Alphen aan de Rijn". Dat plaatje, dat is ook volgens kenners uitstekend geslaagd. Tijdens de Sleepbootdagen van 2006 is de THOR uitgeroepen tot Opduwer van het Jaar. Dat is dus echt een bekroning op je werk. Natuurlijk vonden ik, mijn vader en mijn oom de Thor de allermooiste. Ik was niet voor niets al op het eerste gezicht tot over mijn oren verliefd op dit bootje. Maar dat anderen de Thor zo mooi vinden en de restauratie zo geslaagd, dat is echt een bekroning op ons werk.’ Eenmaal klaar met de restauratie was het tijd ook de motor aan te pakken. ‘Leuk hoor die Lister, maar een Kromhout is natuurlijk veel leuker.’ Inmiddels heeft ook die motor moeten plaatsmaken voor een ander exemplaar. ‘Wij wonen in Alphen aan de Rijn. Wat is er dan mooier dan een INDUSTRIE? Dus toen er een twaalf pk INDUSTRIE 1IB3 uit 1931 te koopstond, heb ik die motor onmiddellijk gekocht. Onbekend is de geschiedenis van de opduwer, is vrijwel niets bekend.

‘Bouwwerf, bouwjaar, vorige eigenaren? Geen idee’, stelt De Jonge. ‘Zelfs wanneer en van wie meneer Vis de opduwer heeft gekocht, weet ik niet. Ik weet wel dat hij hem Deukie noemde. Dat was ooit een bijnaam, omdat de kop zo in elkaar heeft gezeten. En hij heeft die naam maar gewoon gehandhaafd. Gelukkig heeft de Thor wel een bijzonder kenmerk waaraan kenners de opduwer mogelijk herkennen. Gewoonlijk is bij opduwers de steilsteven recht. Maar deze staat een beetje bol. Het puntje bovenaan is naar achteren gebogen. Eerst viel ons dat niet eens op, maar toen wij een nieuwe steilsteven inzetten, was die rechte steven geen gezicht. Wij hebben de oude erbij gepakt en daarvan een precieze kopie gemaakt. Nu klopt het plaatje wel. Die vreemde steilsteven, die hoort bij de Thor.’ (EB)

Wie Marijn de Jonge kan helpen bij het achterhalen van de geschiedenis kan contact met hem opnemen via telefoonnummer 06-42 111 386. Per e-mail is hij bereikbaar via E-mail: de_jonge_marijn@hotmail.com.

• De familie De Jonge komt uit Alphen aan de Rijn, dus wat is dan mooier dan deze Industrie van twaalf pk?